Rynek startupów prężnie się rozwija, a co za tym idzie zyskuje coraz większą popularność także wśród inwestorów indywidualnych. Sposobów na inwestowanie w startupy jest kilka, dlatego dobrze jest dokładnie poznać to, czym się wyróżniają.
Czym są startupy? Startupy jako inwestycja finansowa
Powszechnie wskazuje się na trzy główne cechy startupów, pozwalające na wyodrębnienie ich spośród innych sposobów działalności. Startupy to zwykle małe przedsięwzięcia, które wyróżniają się na tle „tradycyjnych firm” kilkoma czynnikami. Najważniejszym jest prawdopodobnie stopień innowacyjności. To właśnie to kryterium wyróżnia startupy spośród innych projektów. Wraz z wysoką innowacyjności – najczęściej technologiczną, ale nie tylko – idzie wyższy stopień ryzyka niepowodzenia. Z tym z kolei związana jest trzecia ważna cecha startupów – wyższa stopa wzrostu z inwestycji w przypadku osiągnięcia sukcesu. Wyobraźnię inwestorów po tym jak spektakularny sukces odniósł BitCoin rozbudzają choćby startupy kryptowalutowe .
Innowacyjny charakter startupów sprawia, że mogą one być nieprzyjęte. Często wcale nie na skutek faktycznej porażki, ale braku popytu na dane nowoczesne rozwiązanie. Jeżeli jednak znajdzie ono szersze zainteresowanie, to zwykle skala sukcesu takiego startup będzie znacznie większa. Dlatego inwestycja w startupy charakteryzuje się znacznie wyższą potencjalną stopą zwrotu od inwestycji giełdowych.
Warto także odnotować, że startupy w początkowej formie działalności wcale nie muszą być firmami – jednoosobowymi działalnościami gospodarczymi lub spółkami. Na etapie badań przedsięwzięcie zwykle realizowane jest jako dodatkowy projekt grupy utalentowanych osób, pragnących zrealizować ambitny pomysł.
Jak inwestować w startupy? Fundusze Venture Capital
Jednym z podstawowych sposobów na inwestowanie w startupy jest powierzenie kapitału funduszom, które zajmują się właśnie takimi inwestycjami. Tak, jak można wyróżnić fundusze akcyjne, fundusze stabilnego wzrostu czy fundusze obligacji krótko- i długoterminowych, tak też można wyodrębnić fundusze zajmujące się inwestycjami w startupy. Najczęściej są to fundusze Venture Capital. W Polsce działa ich kilkaset. Wiele z nich funkcjonuje w ramach współ-koordynowanego przez Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR).
Inwestowanie w startupy jest coraz bardziej popularne, ale wciąż nie jest to forma tak częsta, aby doczekała się bardziej publicznego sprecyzowania. Wszelkie warunki inwestycji najczęściej należy uzgodnić indywidualnie z danym funduszem. Warto jednak dokładnie zapoznać się z profilem jego działalności. Na rynku można bowiem spotkać między innymi fundusze funduszy startupowych, czyli – inaczej mówiąc – fundusze, które inwestują w inne fundusze, lokujące kapitał w innowacyjne przedsięwzięcia. Wyróżnić można fundusze inwestycyjne Venture Capital zajmujące się inwestycjami w fundusze branży fin-tech, medycznej, informatycznej, gamingowej, kreatywnej i wielu, wielu innych.
Samodzielna inwestycja w startup – o czym warto pamiętać?
Niektóre startupy, poszukując dodatkowego źródła kapitału na inwestycje, są skłonne sprzedać część swoich udziałów. Dystrybucja udziałów może przybierać formę bardziej zinstytucjonalizowaną (np. IPO na giełdzie, zwykle NewConnect) albo bardziej prywatną. Zwłaszcza ta druga forma może być łatwiejsza dla inwestora indywidualnego, ale wymagać będzie dotarcia do danego startupu i osób decyzyjnych w nim. Trudniej będzie też przeprowadzić solidną weryfikację kontrahenta.
Inne startupy wcale nie pragną IPO, nie chcą sprzedawać udziałów. Ich zadaniem jest rozwój własnej firmy, w której mają maksymalną kontrolę. Przyciągnąć inwestorów mogą za pomocą dywidend. Świetnym tego przykładem jest izraelska spółka Conduit, która zdecydowała się na dywidendę jednorazową. Łącznie inwestorom w zamian za powierzony kapitał wypłacono w formie dywidendy ponad 300 milionów dolarów.
Crowdfunding – sposób na inwestowanie w startupy
Jeżeli wszystkie powyższe sposoby na to, jak inwestować w startupy, nie odnajdują naszego zainteresowania, to warto pochylić się nad rozwiązaniem, którym jest crowdfunding. To nic innego jak bardziej niezinstytucjonalizowana forma zrzucenia się na projekt, którym inwestor jest zainteresowany. Z reguły w zamian za udzielone danemu startupowi wsparcie finansowe można uzyskać dostęp do części zysków. W zależności od konkretnej oferty crowdfundingowej możliwości jest wiele. Wadą takiego rozwiązania jest raczej niski kapitał wejściowy. Jak sama nazwa wskazuje, crowdfunding to inwestowanie zbiorowe. Skupia wielu inwestorów indywidualnych, najczęściej prywatnych i nieprofesjonalnych, aby cel zbiórki w łatwy sposób mógł zostać osiągnięty. Inwestorzy posiadający większy kapitał mogą nie być zainteresowani taką formą, ale zawsze warto ją rozważyć jako sposób na dywersyfikację portfela inwestycyjnego.
